بررسی جنبه هایی از اکوفیزیولوژی و مدیریت علف هرز مهاجم خارشتر alhaji pseudalhagi

به منظور بررسی جنبه¬هایی از اکوفیزیولوژی خارشتر(alhaji pseudalhagi) پژوهش¬هایی در آزمایشگاه و مزرعه مرکز جهاد کشاورزی زبرخان شهرستان نیشابور طی سال های 91 تا 93 انجام شد. پژوهش-های آزمایشگاهی شامل تعیین دماهای کاردینال، بررسی اثر دمای متناوب، نور، ph و تنش¬های غیر زیستی همچون یخبندان، خشکی، شوری و غرقابی روی جوانه¬زنی دانه بود. آزمایش¬های مزرعه¬ای شامل بررسی پایداری دانه¬ها در خاک، اثر عمق بر رویش، تولید دانه و فنولوژی بود. دمای کمینه، بهینه و بیشینه برای جوانه¬زنی علف¬هرز خارشتر به ترتیب 42/9، 28 و 37/40 درجه سانتی¬گراد بدست آمد. خارشتر در دمای متناوب 15/25(شب/روز) و 25/35(شب/روز) دارای بیشترین درصد و سرعت جوانه-زنی بود و هم در تاریکی و هم در روشنایی جوانه¬ زد. این علف¬هرز توانست دامنه وسیعی از ph را تحمل کند، و در phهای 6 و 7 و دمای متناوب 10/25(شب/روز) درصد و سرعت جوانه¬زنی بالاتری داشت. با افزایش تنش خشکی و شوری جوانه¬زنی کاهش یافت و آستانه تحمل به خشکی و شوری در مرحله جوانه¬زنی به ترتیب برابر با 6/0- مگاپاسکال و 2/1- مگاپاسکال بود، که بسته به دمای جوانه¬زنی این آستانه تغییر کرد و حساسیت گیاه به خشکی بیشتر از شوری بود. در پاسخ به پایداری دانه در خاک، جوانه¬زنی دانه¬های خارشتر در 24 ماه پس ازدفن در عمق 5 سانتیمتری، به بیشترین حد رسید. دامنه عمق رویش جوانه 1 تا 3 سانتی¬متر و در عمق 2 سانتیمتری بیشتر از سایر اعماق بود و در عمق بیشتر از 5 سانتی¬متر جوانه نزد. تا 4 ماه غرقابی، جوانه¬زنی دانه¬های خارشتر تغییری نکرد اما از ماه پنجم به بعد جوانه¬زنی آنها کاهش یافت. دانه¬های خارشتر درون پتری¬دیش با فراهمی آب ، به دماهای یخبندان تحمل زیادی داشتند بطوری¬که بعد از 40 ساعت قرار گرفتن در دمای 15- درجه سانتی¬گراد دارای بیش از 39 درصد جوانه¬زنی بودند. درجه روز لازم برای تکمیل دوره رشد این علف¬هرز، بسته به تاریخ کاشت بین 2400 تا 2900 درجه روز بود. صفات اندازه¬گیری شده در رابطه با باروری گیاه در دو سال کشت خالص و رویش طبیعی خارشتر متفاوت بود. میزان تولید دانه در گیاهان دوساله دست-کاشت، کمتر از گیاهان با رویش طبیعی بود.